Regulacja początku tłoczenia w silniku diesla wymaga
ustalenia właściwego momentu rozpoczęcia wtrysku paliwa do
cylindra. Wtryskiwacz paliwa wyposażony w czujnik ruchu iglicy
NBF rozpoznaje początek wtrysku i w postaci impulsu
elektrycznego przekazuje go sterownikowi EDC. W oparciu o sygnał
czujnika ruchu iglicy sterownik EDC rozpoznaje rzeczywisty
początek wtrysku i porównuje go z wartościami żądanymi z
charakterystyki początku wtrysku zapamiętanej w sterowniku EDC.
Na podstawie obliczonej różnicy wyliczany jest rzeczywisty
początek wtrysku. Następnie wartość ta porównywana jest z
wartością zadaną i w przypadku odchyłki następuje odpowiednia
korekta początku wtrysku. W razie braku sygnału z czujnika, w
sterowniku EDC nie pojawia się sygnał zwrotny informujący o
początku wtryskiwania paliwa. Uaktywniony zostaje program
awaryjny, w którym regulację początku wtrysku zastąpiono
procesem sterowania. Równocześnie ograniczony zostaje wydatek
pompy wtryskowej.
Czujnik ruchu iglicy NBF składa się z cewki elektromagnetycznej
zasilanej prądem stałym przez sterownik EDC. Prąd
podmagnesowujący zmienia się w granicach 30…40 mA z uwagi na
niestabilną rezystancję cewki czujnika, która waha się w
zależności od temperatury w zakresie 80…120 Ω. Wewnątrz cewki
znajduje się popychacz będący przedłużeniem iglicy. Ruch
popychacza indukuje w cewce zmienne napięcie, które w postaci
impulsu jest przekazywane do sterownika EDC. Minimalna wysokość
sygnału na biegu jałowym powinna wynosić 250 mV. Rozpoznanie
początku wtrysku odbywa się przy poziomie napięcia sygnału
wynoszącym 150 mV. W ob-serwowanym przebiegu oscyloskopowym
pierwszy szczyt sygnału musi mieć wartość dodatnią. Aby
dostarczany przez czujnik sygnał nie ulegał zniekształceniom w
wyniku oddziaływania pól elektromagnetycznych, przewód sygnałowy
jest zaopatrzony w ekran elektrostatyczny.
•Warunki przeprowadzenia pomiarów czujnika NBF
–Zapiąć krokodylki - czerwony na klemę plusową a czarny na klemę
minusową akumulatora.
–Podłączyć żółtą końcówkę pomiarową kanału CH1 do styku
sygnałowego na złączu elektrycznym czujnika lub na odpo-wiedni
styk na wtyczce sterownika silnika.
–Podłączyć niebieską końcówkę pomiarową kanału CH1 do masy
pojazdu.
Schemat połączeń do czujnika ruchu iglicy wtryskiwacza (NBF)
•Algorytm wyboru funkcji pomiarowej
Z menu diagnoskopu wybrać funkcję pomiarową w kolejnych krokach:
FSA 720/740/750 → Oscyloskop → Uniwersalny oscyloskop
•Przykładowy schemat elektryczny układu zawierającego badany
element
Sch. 1. Schemat elektryczny z czujnikiem NBF - pojazd
oznaczony w ESI[tronic] poprzez Klucz RB: AUD 365
Legenda
B3 – czujnik ruchu iglicy.
X1 – złącze sterownika EDC.
Pin 5 – sterowanie czujnika ruchu iglicy.
Pin 12 – masa czujnika ruchu iglicy.
•Opis przeprowadzonych badań wraz z interpretacją wyników
pomiarów
Do badania sygnału z cewki czujnika NBF można posłużyć się
funkcją Uniwersalny oscyloskop. Przed przystąpieniem do pomiaru
sygnału z czujnika, należy odpowiednio skonfiguro-wać ustawienia
uniwersalnego oscyloskopu. Do wykonania tego badania wystarczy
jeden kanał oscyloskopu, który można włączyć przez uruchomienie
w lewym górnym rogu ekranu przycisku z napisem CH1. Aby obraz
nie zawierał zbędnych informacji, można wyłączyć drugi kanał
oscyloskopu przyciskiem CH2 w prawym górnym rogu ekranu
.
Pozostałe ustawienia oscyloskopu:
Sygnał pomiarowy CH1 – U-CH1
Odchylenie X – 10 ms
Odchylenie Y – Napięcie CH1 – 10 V
AC/DC – AC
Źródło wyzwalania – CH1 auto
Tryb wyzwalania – Poziom auto
Zbocze wyzwalania – dodatni
Powyższe ustawienia można skorygować tak, aby uzyskać stabilny i
przejrzysty obraz przebiegu oscyloskopowego. W celu powiększenia
pola obserwacji przebiegu za pomocą przycisku F6 / Większy,
można zrezygnować z wyświetlania górnej tablicy zawierającej
menu ustawień oscyloskopu.
Wyk. 1. Przebieg sygnału z cewki czujnika ruchu iglicy NBF
Oscyloskopowy przebieg sygnału z czujnika ruchu iglicy powinien
charakteryzować się parametrami opisanymi na początku rozdziału.
Istotnym jest, aby pierwszy wierzchołek przebiegu miał wartość
dodatnią względem osi czasu (wyk. 1). Zapewnia to właściwą
interpretację przez sterownik EDC rzeczywistego początku
wtrysku. Można również spodziewać się obrazu odwróconego, a więc
takiego, w którym pierwszy wierzchołek przebiegu będzie
skierowany w dół ekranu. Istnieją dwie możliwości uzyskania
takiego wyniku pomiaru. Pierwsza jest dość prozaiczna, ponieważ
wynika z nieprawidłowej polaryzacji sond pomiarowych
oscyloskopu. Wystarczy poprawnie, zgodnie z przedstawionym
rysunkiem 28 połączyć sondy pomiarowe do badanego czujnika, aby
wykluczyć możliwość ewentu-alnej pomyłki pomiarowej. Druga
przyczyna nieprawidłowego obrazu oscyloskopowego ma swoje źródło
w instalacji elektrycznej pojazdu. Jeżeli zerwane przewody
prowadzące do czujnika NBF zostały ze sobą zamienione podczas
ich łączenia, to spowoduje nieprawidłową pracę sterownika EDC w
zakresie regulacji początku wtrysku, a oglądany obraz
oscyloskopowy będzie nieprawidłowy. Zdarzają się sytuacje, w
których nie można uzyskać obrazu sygnału z czujnika NBF. Wtedy
należy sprawdzić, czy sterownik dostarcza prąd do czujnika. W
tym celu należy rozpiąć wtyczkę z przewodu czujnika i zmierzyć
napięcie zasilające ok. 12 V na złączu od strony sterownika EDC.
Napięcie mierzone na zapiętej do instalacji pojazdu wtyczce
czujnika i włączonym zapłonie wynosi 4 V. Nie należy zapominać o
pomiarze rezystancji cewki czujnika NBF. Warto wiedzieć, że
wtryskiwacze z czujnikiem NBF są nienaprawialne w przypadku
usterki elektrycznej.
Autorzy
Inż. Jerzy Gładysek
Mgr inż. Michał Gładysek
GŁADYSEK BOSCH SERVICE
Kraków
© Wszystkie prawa zastrzeżone