Artykuł: Pomiar dynamicznego początku tłoczenia

Właściwą regulację parametrów rzędowej lub rozdzielaczowej pompy wtryskowej stosowanej w danym silniku przeprowadza się na stanowisku probierczym. Jednym z elementów procesu regulacji pompy jest ustawienie początku tłoczenia. Dzięki temu możliwe jest właściwe statyczne ustawienie wyprzedzenia zapłonu podczas montażu pompy do silnika. Ustawienie początku tłoczenia w silniku wysokoprężnym ma wpływ na moc silnika, zużycie paliwa, głośność pracy oraz czystość spalin. Zbyt wczesny początek tłoczenia grozi uszkodzeniem układu tłokowo-korbowego, natomiast zbyt późny początek tło-czenia niesie za sobą ryzyko uszkodzenia zaworów wyloto-wych oraz turbosprężarki.

Podobnie jak w silnikach benzynowych, również w silnikach wysokoprężnych można sprawdzić dynamiczny początek tłoczenia w trakcie pracy silnika. Podczas badania są mierzone określone sygnały w odniesieniu do prędkości i położenia wału korbowego silnika. Wykorzystując sygnał z czujnika piezoelektrycznego i lampy stroboskopowej można odczytać początek tłoczenia względem znaku GMP umieszczonym na kole zamachowym lub kole pasowym wału korbowego silnika.

•Warunki przeprowadzenia pomiarów początku tłoczenia
-Zapiąć krokodylki - czerwony na klemę plusową a czarny na klemę minusową akumulatora.
-Założyć sondę temperatury oleju w miejsce bagnetu do pomiaru poziomu oleju.
-Zacisnąć czujnik piezoelektryczny na rurce przewodu wysokiego ciśnienia pierwszego cylindra w pobliżu pompy wtryskowej lub wtryskiwacza. Wynik pomiaru zależy od miejsca założenia czujnika piezoelektrycznego, dlatego też należy stosować się do uwag zawartych w systemie informacyjnym SIS programu ESI[tronic]. Za każdym razem czujnik piezoelektryczny powinno montować się w tej samej odległości od wtryskiwacza. Warunkiem prawidłowego odczytu sygnałów z czujnika piezoelektrycznego jest umiejscowienie go na metalicznym, prostym odcinku przewodu wysokiego ciśnienia w odległości co najmniej 20 mm od zagięcia rurki. Przewody wtryskowe przeznaczone do pomiarów muszą być oczyszczone, aby zapewnić właściwy styk między powierzchnią przewodu a czujnikiem piezoelektrycznym oraz zaciskiem masy. Do czyszczenia można użyć pasty polerskiej oraz środka odtłuszczającego. Należy również zwrócić uwagę, aby zacisk uziemiający (krokodylek masowy rys. 9) nie stykał się z czujnikiem piezoelektrycznym, ani z sąsiednimi przewodami wtryskowymi. Czujnik piezoelektryczny nie może wpadać w wibracje na przewodzie wysokiego ciśnienia, ani nie powinien dotykać innych przewodów wtryskowych i elementów silnika.

W katalogu występują czujniki piezoelektryczne przezna-czone do przewodów o różnych średnicach. Czujnik musi być dopasowany do średnicy przewodu wysokiego ciśnienia. Niedostosowanie się do tego warunku spowoduje zniszczenie czujnika podczas jego zaciskania. Po założeniu czujnika piezoelektrycznego zabroniona jest próba obrócenia czujnika na przewodzie wysokiego ciśnienia, ponieważ grozi to jego uszkodzeniem. Czujnik piezoelektryczny jest wykonany z kruchego materiału ceramicznego. Upadek czujnika na twarde podłoże może doprowadzić do jego zniszczenia.
-Lampę stroboskopową skierować na znaki na kole zamachowym lub kole pasowym wału korbowego.



Schemat połączeń do pomiaru początku tłoczenia

•Algorytm wyboru funkcji pomiarowej
Z menu diagnoskopu wybrać funkcję pomiarową w kolejnych krokach:
FSA 720/740/750 → Badanie → Początek tłoczenia
Pomiary można przeprowadzić, tak jak już przedstawiono w poprzednich rozdziałach publikacji w sposób automatyczny lub ręczny. Należy pamiętać, aby każdorazowo przed wybo-rem trybu automatycznego sprawdzić w konfiguracji diagnoskopu, jakie wartości już zostały zadeklarowane w oknie prędkości obrotowej silnika. W razie potrzeby należy je skorygować poprzez wypełnienie okien nowymi parametrami.

•Opis przeprowadzonych badań wraz z interpretacją wyni-ków pomiarów
Po wybraniu przyciskiem F5 trybu automatycznego, należy zwiększyć obroty silnika do wartości wskazanych w oknie pomiarowym Prędkość obrotów wymagana. Za pomocą pokrętła na obudowie lampy stroboskopowej doprowadzić do pokrycia się znaków na kole zamachowym lub kole pasowym wału korbowego ze znacznikiem na bloku silnika. Następnie należy użyć przycisku zapisu do pamięci, oznaczonego strzałką skierowaną do rombu znajdującego się na obudowie lampy stroboskopowej lub włączyć przycisk F4 / Zapisz na dolnym pasku ekranu monitora diagnoskopu. Tę czynność należy powtórzyć cztery razy aż do zakończenia testu. Odczytane wartości można porównać z danymi katalogowymi lub posłużyć się programem ESI[tronic].



Tab. 1. Tablica wyników pomiarów początku tłoczenia w trybie automatycznym

We wszystkich pomiarach przy użyciu diagnoskopu silnikowego FSA 7XX kiedy jest dokonywany pomiar prędkości obrotowej silnika, w prawym górnym rogu ekranu jest wyświetlana ikona symbolizująca sposób wykonania tego pomiaru. W tym wypadku jest to czujnik piezoelektryczny zaciśnięty na rurce wysokiego ciśnienia. Stąd do diagnoskopu płynie informacja o prędkości obrotowej silnika. W silnikach benzynowych do tego typu pomiaru najczęściej stosuje się cęgi indukcyjne zaciśnięte na przewodzie wysokiego napięcia pierwszego cylindra. Wtedy symbol pomiarowy przyjmuje kształt kleszczy. Może to być również symbol akumulatora, co świadczy o użyciu metody BDM polegającej na rozpoznaniu prędkości obrotowej silnika poprzez pomiar pulsacji napięcia z alternatora. W tym wypadku należy skonfrontować wyświetlaną wartość prędkości obrotowej z subiektywną oceną prędkości obrotowej oszacowaną na podstawie doświadczeń zawodowych diagnosty. Kiedy jej wartość znacznie odbiega od wyniku pomiaru wyświetlanego na ekranie monitora, należy z głównego okna MENU diagnoskopu włączyć przycisk F4 / TD/TN. Następnie wybierając odpowiednią liczbę impulsów, uzyskuje się zbliżoną do rzeczywistej wartość prędkości obrotowej silnika. Po włączeniu przycisku F5 / Zapisz można kontynuo-wać pomiary.
Warto zwrócić uwagę na pozycję pomiarową: początek tłoczenia i regulacja (tab. 1). Wraz ze wzrostem prędkości obrotowej silnika rośnie wartość początku tłoczenia, wyrażona poprzez miarę kąta obrotu wału korbowego silnika. W pozycji Regulacja prezentowana jest odchyłka kąta obrotu wału w stosunku do wartości wyświetlanej w oknie pomiarowym podświetlonym na kolor zielony. Stąd otrzymuje się cząstkowe przyrosty kąta obrotu wału dla czterech punktów pomiarowych. W polu F7 / Kolumna referencyjna można uaktywnić kolumnę referencyjną, która sekwencyjnie będzie przemieszczać się z lewej strony na prawą, podświetlając kolejno okna pomiarowe (tab. 2). W związku z tym, że podświetlona kolumna zawiera parametry referencyjne, odchyłki kątowe wału w pozostałych kolumnach mogą mieć wartości dodatnie lub ujemne.



Tab. 2. Tablica wyników pomiarów początku tłoczenia z przesuniętym oknem pomiarowym

Przy ręcznym pomiarze początku tłoczenia prędkość obrotowa jest dowolnie ustalana przez badającego, a każde uaktywnienie pola F4 w dolnym pasku ekranu lub naciśnięcie przycisku na obudowie lampy stroboskopowej powoduje zapisanie zmierzonych wartości i jednocześnie otwarcie nowego okna pomiarowego. Po czterech krokach zapisu wyników badań pomiar automatycznie zostaje zakończony (tab. 3).



Tab. 3. Tablica wyników pomiarów początku tłoczenia w trybie ręcznym


Autorzy

Inż. Jerzy Gładysek
Mgr inż. Michał Gładysek

GŁADYSEK BOSCH SERVICE
Kraków

© Wszystkie prawa zastrzeżone

Artykuły

Artykuły dotyczące układów wtryskowych diesla wtryskiwacz Common Rail, pompowtryskiwacz oraz pompa rozdzielaczowa, a także inne elementy systemu wtryskowego.

Autorzy
Jerzy Gładysek, Michał Gładysek
Gładysek Bosch Service Kraków