Artykuł: Elektromagnetyczny nastawnik dawki pompy typu VE

Nastawnik dawki jest zamocowany bezpośrednio na korpusie rozdzielaczowej pompy wtryskowej typu VE EDC. Zadaniem nastawnika jest sterowanie dawką paliwa w całym zakresie pracy silnika. Elektryczny sygnał sterujący pochodzący ze sterownika EDC jest zamieniany na pracę mechanizmu nastawczego. Odbywa się to za sprawą ruchu obrotowego wałka napędowego elektromagnesu nastawnika z mimośrodowym przegubem kulowym. Wałek napędowy może wykonywać ruchy obrotowe do 60º. Moment zwrotny wałka nastawnika zapewnia sprężyna przywracająca jego położenie spoczynkowe. Mimośrodowy przegub kulowy przestawia osiowo przesuwkę regulacyjną umieszczoną na tłoko-rozdzielaczu. Zmiana pozycji przesuwki powoduje przyspieszenie lub opóźnienie momentu otwarcia szczeliny sterującej, a tym samym zakończenia tłoczenia. W ten sposób odmierzana jest dawka paliwa wtryśniętego do cylindra. Do ustalenia przez sterownik dawki paliwa brane są pod uwagę podstawowe i korekcyjne sygnały z czujników systemu EDC. Podstawowymi parametrami są sygnały położenia pedału gazu i prędkości obrotowej silnika. Natomiast do sygnałów korekcyjnych zaliczane są: temperatura płynu chłodzącego silnika, temperatura paliwa, masa zasysanego powietrza, ciśnienie doładowania oraz stan wyłączników hamulca i sprzęgła. Na podstawie tych danych sterownik silnika oblicza wartość regulacyjną, która w postaci impulsów prostokątnych o zmiennym współczynniku wypełnienia impulsu (PWM) dochodzi do nastawnika. Po włączeniu stacyjki cewka elektromagnesu nastawnika dawki jest zasilana napięciem z instalacji elektrycznej pojazdu poprzez styki przekaźnika i bezpiecznik. Drugi koniec cewki nastawnika dawki podłączony jest do sterownika silnika systemu EDC. Podczas pracy nastawnika cewka elektromagnesu jest sterowana masą przez sterownik z naprzemienną częstotliwością 300…600 Hz. Zabieg ten stosuje się w tym celu, aby w związku z możliwością wystąpienia rezonansu nie dochodziło do niestabilności pracy nastawnika dawki paliwa. Zmiana dawki paliwa jest związana z regulacją średniej wartości prądu płynącego przez cewkę elektromagnesu, co wynika ze sterowania zmiennym współczynnikiem wypełnienia impulsu. Poprzez ciągłą zmianę sygnału sterującego uzyskuje się precyzyjne doregulowanie dawki paliwa, która wynika z obciążenia silnika oraz wartości bieżących sygnałów dochodzących do sterownika EDC. Najlepszą kontrolą pracy nastawnika dawki jest oscyloskopowy pomiar przebiegu sterującego. Można również posłużyć się omomierzem i dokonać pomiaru rezystancji cewki, która powinna zawierać się w granicach 0,4…1,1 Ω.

•Warunki przeprowadzenia pomiarów nastawnika dawki paliwa pompy typu VE
–Zapiąć krokodylki - czerwony na klemę plusową a czarny na klemę minusową akumulatora.
–Podłączyć żółtą końcówkę pomiarową kanału CH1 do styku sygnałowego na złączu elektrycznym cewki nastawnika lub na odpowiedni styk na wtyczce sterownika silnika.
–Podłączyć niebieską końcówkę pomiarową kanału CH1 do masy pojazdu.



Schemat połączeń do pomiaru nastawnika dawki paliwa pompy typu VE

•Algorytm wyboru funkcji pomiarowej
Z menu diagnoskopu wybrać funkcję pomiarową w kolejnych krokach:
FSA 720/740/750 → Oscyloskop → Uniwersalny oscyloskop

•Przykładowy schemat elektryczny układu zawierającego badany element



Sch. 1. Schemat elektryczny z nastawnikiem dawki paliwa pompy typu VE - pojazd oznaczony w ESI[tronic] poprzez Klucz RB: AUD 365

Legenda
Y3 – nastawnik rozdzielaczowej pompy wtryskowej typu VE.
Pin 7 – zasilanie cewki nastawnika dawki.
Pin 4 – sterowanie cewki nastawnika dawki.
X1 – złącze sterownika EDC.
Pin (1, 2) – sterowanie cewki nastawnika dawki.

•Opis przeprowadzonych badań wraz z interpretacją wyni-ków pomiarów
Do badania sygnału sterującego cewką nastawnika dawki paliwa można posłużyć się funkcją Uniwersalny oscyloskop. Przed przystąpieniem do pomiaru sygnału z nastawnika, należy odpowiednio skonfigurować ustawienia uniwersalnego oscyloskopu. Do wykonania tego badania wystarczy jeden kanał oscyloskopu, którego włączenie odbywa się przez uaktywnienie w lewym górnym rogu ekranu przycisku z napisem CH1. Aby obraz nie zawierał zbędnych informacji, za pomocą przycisku z napisem CH2 umieszczonego w prawym górnym rogu ekranu można wyłączyć drugi kanał oscyloskopu.

Pozostałe ustawienia oscyloskopu:
Sygnał pomiarowy CH1 – U-CH1
Odchylenie X – 10 ms
Odchylenie Y – Napięcie CH1 – 20 V
AC/DC – DC
Źródło wyzwalania – CH1 auto
Tryb wyzwalania – Poziom auto
Zbocze wyzwalania – dodatni

Powyższe ustawienia można skorygować tak, aby uzyskać stabilny i przejrzysty obraz przebiegu oscyloskopowego. W celu powiększenia pola obserwacji przebiegu za pomocą przycisku F6 / Większy, można zrezygnować z wyświetlania górnej tablicy zawierającej menu ustawień oscyloskopu.



Wyk. 1. Przebieg sygnału z nastawnika dawki paliwa pompy typu VE

Sygnał sterujący nastawnikiem dawki podczas pracy silnika jest przebiegiem prostokątnym o amplitudzie ok. 14 V (wyk. 1). Charakterystyczne dla tego obrazu oscyloskopowego są zmieniające się w czasie parametry przebiegu w zakresie jego częstotliwości i szerokości impulsów. Modulacja częstotliwości nie zmienia dawki paliwa, ponieważ nie ma ona wpływu na średnią wartość prądu płynącego przez uzwojenie elektromagnesu. Parametrem, od którego zależy dawka paliwa jest zmieniająca się szerokość impulsów sterujących, co bezpośrednio wynika z przyjętego typu modulacji (PWM). Aby sprawdzić funkcjonowanie układu regulacji dawki paliwa podczas zwiększania prędkości obrotowej silnika, należy obserwować zmianę współczynnika wypełnienia impulsu. Jeśli taka zmiana nie nastąpi, to będzie oznaczało, że układ sterowania dawką paliwa został uszkodzony. Pracę nastawnika dawki można ocenić podczas dodawania gazu. Gdy wraz ze zmianą szerokości impulsów sterujących nie podąża wzrost obrotów silnika, to może oznaczać zakleszczanie się nastawnika dawki paliwa w wyniku zbyt dużych oporów ruchu przesuwki. Z powodu blokowania się nastawnika dawki przy dodawaniu gazu mogą występować szarpania silnika, z kolei po puszczeniu pedału gazu silnik może zbyt wolno schodzić na obroty biegu jałowego.


Autorzy

Inż. Jerzy Gładysek
Mgr inż. Michał Gładysek

GŁADYSEK BOSCH SERVICE
Kraków

© Wszystkie prawa zastrzeżone

Artykuły

Artykuły dotyczące układów wtryskowych diesla wtryskiwacz Common Rail, pompowtryskiwacz oraz pompa rozdzielaczowa, a także inne elementy systemu wtryskowego.

Autorzy
Jerzy Gładysek, Michał Gładysek
Gładysek Bosch Service Kraków